KRİZİN BİR GÜNLÜK FATURASI: 8.2 MİLYAR DOLAR

Krizin bir günlük faturası: 8.2 milyar

Genelkurmay'ın, cumhurbaşkanlığı seçim sürecine müdahaleye kalkışması, en çok ekonomiyi vurdu.

Genelkurmay Bildirisi en çok İMKB'yi sarstı. Piyasalarda, borsadan bir günde kaybedilen değer 8.2 milyar doları buldu. Hürriyet'tten Çigden Toker ve Esra Şahin'in piyasa analizi:

Cumhurbaşkanlığı sürecinde yaşananlar ve Genelkurmay’ın cuma gecesi yaptığı açıklamanın ardından gözlerin çevrildiği piyasalarda, ilk ürkenler Japon Yeni ile ucuz fonlama (carry trade) yapanlar oldu. Güne yüzde 7.9’luk şok düşüşle başlayan borsa günü, yüzde 4.01’lik kayıpla tamamladı. İMKB’de toplam piyasa değeri ise 8.2 milyar dolar azaldı.

GENELKURMAY Başkanlığı’nın geçen hafta cuma günü yayınladığı ’gece bildirisinin’ carry trade (Japon Yeni ile ucuza fonlama) yapan riskli yabancı yatırımcının İstanbul Menkul Kıymetler Borsası’nda (İMKB) açılışta yüklü satışlarına neden oldu. Yabancıların İMKB’nin açılışıyla birlikte yaptıkları satış endeksin yüzde 7.9 değer kaybıyla güne başladı. Bu satış uzun vadeli düşünenler tarafından alım fırsatı olarak değerlendirildi. Böylece borsada endeks günün tamamında yüzde 4.01 değer kaybederek geçen hafta cuma gününe göre 8.2 milyar dolar değer yitirdi.

AŞİNA OLMAYAN YABANCI KAÇTI: Geçen hafta AKP’nin Cumhurbaşkanı adayı olanak Dışişleri Bakanı Abdullah Gül’ü açıklamasının ardından 48 puanın üzerine çıkarak tarihi zirvesini yapan borsa, haftanın ilk gününe ise Genelkurmay açıklamasının gölgesinde başladı. Cumhurbaşkanlığı seçim sürecinde ortaya çıkan gerginlik, İMKB açılır açılmaz Türk piyasalarına ilk kez girmiş ve piyasalara aşina olmayan ve carry trade yapan hedge fonların ani satışına neden oldu. Bu fonlar kárlarını realize ederek hızla borsadan uzaklaştı. Carry trade yapan yatırımcıların satışlarıyla güne yüzde 7.9’luk şok düşüşle başlayan borsanın toplam piyasa değeri kayıpla 204.8 milyar dolardan 188.6 milyar dolara geriledi.

DÜŞÜŞ ALIM FIRSATI YARATTI: Bunun ardından borsada küçük çaplı toparlanma başladı. İlk seansta kayıp yüzde 5’lere kadar geriledi. İkinci seansta ise kayıp giderek azaldı. Kaybın azalmasında ise en önemli faktör uzun vadeli yatırım yapan yabancıların hızlı düşüşü alım fırsatı olarak değerlendirmesi oldu. Uzun vadeli yatırım yapan yabancı yatırımcılar, Anayasa Mahkemesi’nin 367 konusunda vereceği karara odaklandı. Bu yatırımcılar pozisyonlarını bozmazken, borsada 44 bin puan seviyesinde tutunmaya çalıştı. Gün sonunda yüzde 4.01 değer kaybeden borsada kapanış 44.984 puandan gerçekleşti. Cuma günü 204.8 milyar dolar toplam piyasa değerine sahip olan borsada 8.2 milyar dolar eridi ve borsanın değeri 196.6 milyar dolara indi.

ÇIKIŞLARI ANİ OLDU: Shuaa Capital Fon Yöneticisi Afa Boran, dünyada likidite bolluğundan dolayı piyasayı çok iyi tanımayan yabancı yatırımcaların piyasada olduğuna dikkat çekerek, şu değerlendirmeyi yaptı: "Bunlar kısa vadeli hedge fonlar ve bankaların alım satım masalarıydı. Sert açıklama sonrası onların çıkışı ani oldu. Bunların hepsi kredili işlem yapıyordu. Ama beklentilerin yumuşaması ve biraz daha uzun vadeli yatırım yapanların bunu alım fırsatı olarak görmesiyle değer kaybı azaldı. Fakat borsanın temel olarak değeri hala pahalı."

Aşırı oynaklık olmadıkça Merkez karışmaz

ANAYASA Mahkemesi’nin vereceği karar, nasıl bir duruş sergileyeceği merakla izlenen Merkez Bankası açısından da büyük önem taşıyor. Merkez, dövize atak biçiminde aşırı yönelim olmadıkça, müdahaleyi gündemine almayı planlamıyor. Bir yetkili, "Böyle bir dalgalanma ilk değil. Herkes ne yapacağını biliyor" dedi. Kurun piyasada belirlendiğini her fırsatta dile getiren Merkez, dövize doğrudan müdahaleyi ancak aşırı oynaklık durumunda yapıyor.

Dolar 1.39 YTL’den döndü 2 milyar dolar çıkış oldu

DÖVİZ piyasasında ise yaşanan etki sermaye piyasasına göre daha sınırlı oldu. Riskli fonların borsada ve bonodaki satışları dolarda alım olarak yansıdı. Ayrıca ay sonu vergi ödemeleri ve 1.33 seviyelerinden dolar alan yatırımcıların satışları dolardaki yükselişi sınırladı. Günün tamamında döviz piyasasındaki çıkış 2 milyar dolar civarında gerçekleşti. Bu satışlar öncesi sabah erken saatlerde 1.3940 YTL seviyesine kadar yükselen dolar, satışlarla birlikte ilk etapta 1.38 YTL seviyesine geriledi. Öğleden sonra da dolar, 1.36 YTL’yekadar gerilerken, bankalararası piyasada valörlü işlemlerde 1.3665 YTL’den işlem gördü. Dolar serbest piyasada günü 1.3680 YTL’den tamamladı. Bono piyasasında da dövize paralel hareket yaşandı. Sabah yüzde 19.5’e çıkan faiz, dolardaki gevşemeye paralel yüzde 19.30’a indi